هایپرکلابز : «مهدی پاكدل» كارگردان فیلم «فردا»
«مهدی پاكدل» را شاید بتوان یكی از پركارترین‌های جشنواره امسال دانست. از باب تعداد فیلم‌هایی كه بازی كرده بلكه از باب میزان حضور در عرصه‌های مختلف جشنواره امسال! پاكدل امسال هم به عنوان بازیگر و هم به عنوان كارگردان حضور دارد. پاكدل در فیلم تمشك به كارگردانی سامان سالور به ایفای نقش پرداخته و همچنین فیلم «فردا» را هم به همراهی ایمان افشاریان كارگردانی كرده است. برای اولین تجربه كارگردانی‌اش با او گفت‌وگو كردیم.
آقای پاكدل درباره ایده و چگونگی شكل گیری فیلم سینمایی «فردا» توضیح می دهید؟
با ایمان افشاریان كه در تئاتر دوستی دیرینه‌ای داریم بارها درباره ایده‌های مختلفی صحبت كرده بودیم تا اینكه در نهایت به این نتیجه رسیدیم برداشت آزادی درباره حكایت مولانا داشته باشیم. ضمن اینكه خودم هم علاقه مند بودم از آثار كلاسیك ایرانی اقتباس آزادی داشته باشم. این كار در برآوردها امری جذاب به نظر می‌رسید اما بعد متوجه شدیم كاری بسیار سخت است تا اینكه به فیلمنامه رسیدیم. این نكته را هم باید در این جا یادآور شوم كه هدف اصلی ما داشتن فیلمنامه قوی و خوب بود و اصراری برای فیلم ساختن نداشتیم.
داستان فیلم حول چه محوری است؟
این فیلم داستان دختری را روایت می‌كند كه علاقه به عكاسی دارد و همراه با مادرش راهی سفر عكاسی می‌شود كه در این سفر اتفاقاتی برای او پیش می آید.
با توجه به اینكه اولین حضورتان در مقام كارگردانی بود تجربه فیلمسازی را چطور دیدید؟
تجربه ساخت فیلم «فردا» خیلی لذت‌بخش بود. كارگردانی مشترك برای من تجربه خوبی بود ولی باید از ایمان افشاریان هم بپرسید و او هم نظرش را بگوید. برای من كه خیلی خوب بود چون انرژی‌ها و تمركز دو برابر می‌شود. اگر این انرژی‌ها همسو باشد كه خیلی اتفاق خوبی برای فیلم می‌افتد و اگر نباشد ممكن است گروه دچار مشكل شود. دنیای فیلمسازی دنیای جالبی است و برای من تجربه خیلی خوبی بود.
برای كارگردانی «فردا» شیوه كار هیچكدام از كارگردانان را الگوی كار خود قرار دادید؟
در همه این سال‌هایی كه در فیلم‌ها بازی كرده‌ام با كارگردانان و آدم‌های زیادی كار كردم. من در این میان حتی از كارگردا‌ن‌هایی كه به نظر خودم كارگردان خوبی نبوده‌اند هم چیزی یاد گرفتم. انسان از زندگی كردن یاد می‌گیرد و من هیچ‌گاه تحت‌تاثیر كسی یا چیزی نبوده‌ام كه برای كارگردانی فیلم «فردا» سبك و شیوه كارگردانی كسی بخواهد روی من تاثیر بگذارد. من از هر كسی هرچه توانسته‌ام یاد گرفته‌ام و هنوز هم در حال یادگیری هستم.
چرا خودتان در فیلم‌تان بازی نكردید؟
شخصیت واقعی من مانند نقش‌هایی كه ایفا می‌كنم نیست اما قضاوت‌ها كاملا متفاوت است به همین دلیل هم در این فیلم كه كارگردان آن هستم خودم بازی نمی‌كنم زیرا دوست دارم زمانی‌كه كاری را شروع می‌كنم تمام تمركزم تنها روی یك مورد باشد تا بتوانم آن را به بهترین شكل به پایان برسانم. بازیگری با كارگردانی كاملا متفاوت است.
چقدر كارگردانی برای شما سخت بود؟
با توجه به اینكه در صحنه‌های مختلفی حضور داشتم و تجربه لازم را در این زمینه كسب كرده بودم به خوبی می‌دانم كه باید چطور مدیریت كنم. شروع كارم در سینما با تدوین بود و بعد وارد بازیگری شدم كه به موازات آن در تئاتر هم مشغول بودم به همین دلیل بازیگری من را درگیر كرده بود. اما سال‌هاست كه فیلمسازی دغدغه من است و باید بگویم درواقع با تصمیم قبلی رو به سمت فیلمسازی آوردم و این اتفاق به یكباره نیفتاد.
روند نگارش فیلمنامه و شخصیت‌پردازی‌ها برچه اساسی بود؟
در زمان نگارش فیلمنامه بسیار زیاد به فیزیك و چهره آدم‌هایی كه در ذهنم بودند فكر می‌كردم كه قرار است برای این آدم‌ها چه اتفاقی بیفتد و براساس آن فیلمنامه را می‌نوشتیم و خوشبختانه 80 درصد آنچه در ذهنمان بود به‌حقیقت پیوست. گروهی كه در این فیلم با آنها همكاری داریم بازیگران بسیارخوب با سابقه و تئاتری هستند. درمورد بازیگران بیشتر دقت داشتیم؛ برای همین خیلی برایمان مهم بود با توجه به‌اینكه نقش‌ها ویژه هستند آنچه در ذهنمان درباره آنها نقش بسته بود را پیدا كنیم.
در همه این سال‌هایی كه در فیلم‌ها بازی كرده‌ام با كارگردانان و آدم‌های زیادی كار كردم. من در این میان حتی از كارگردا‌ن‌هایی كه به نظر خودم كارگردان خوبی نبوده‌اند هم چیزی یاد گرفتم. انسان از زندگی كردن یاد می‌گیرد و من هیچ‌گاه تحت‌تاثیر كسی یا چیزی نبوده‌ام كه برای كارگردانی فیلم «فردا» سبك و شیوه كارگردانی كسی بخواهد روی من تاثیر بگذارد.
لوكیشن‌ها كجاها بود؟
در شهر فومن استان گیلان و بخشی هم در تهران. 80درصد از فیلمبرداری فیلم در مناطق شمالی كشور و 20 درصد در تهران انجام شد.
بازیگران باتجربه و حرفه‌ای در فیلم شما حضور دارند با اینكه اولین حضور شما در عرصه كارگردانی بود. نگرانی نداشتند و به شما اعتماد كردند؟
ما فیلمنامه را برای بازیگران فرستادیم و خوشبختانه همه آنها از كار استقبال كردند. حتی برخی دوستان كه به آنها پیشنهاد بازی در این فیلم را داده بودیم اما به دلیل اینكه سر كار دیگری بودند نمی‌توانستند در كار حضور پیدا كنند، می‌گفتند فیلمنامه قابلیت كار كردن را دارد و دوست داشتند در فیلم حضور پیدا می‌كردند.
فكر می‌كنید این فیلم در جشنواره دیده می‌شود یا موفق به دریافت جایزه خواهد شد؟
امیدوارم به خوبی دیده شود زیرا اول راه هستیم و نیازمند حمایت و تشویق.
بعد از «فردا» باز هم فیلم می‌سازید؟
ساختن فیلم‌های بعدی به تجربه‌ای كه در این فیلم كسب كردیم دارد. مطمئنا اگر اتفاقات خوشایندی برای من بیافتد، ادامه دادنش برایم سهل ممتنع خواهد شد و می‌توانم فیلم‌های بعدی‌ام را بسازم و اگر ببینم كه برای دنیایی بازیگری ساخته شده‌ام، می‌روم دنبال همان كار! همه پیش‌بینی‌ها را انجام داده‌ایم و امیدوارم بتوانیم برنامه‌هایمان را خوب به پایان برسانیم.
فیلم فردا
حالا كه پا به عرصه كارگردانی گذاشته‌اید بازیگری را كنار می‌گذارید یا اینكه در كنار كارگردانی آن را ادامه خواهید داد؟
حتما ادامه می‌دهم زیرا بازیگری فضای بسیار دلچسبی دارد البته كارگردانی ممكن است روی كار بازیگری‌ام تاثیر بگذارد و باعث شود ریزبین شوم و هركاری را قبول نكنم زیرا زمانی كه وارد دنیای كارگردانی می‌شوی دیدت عوض می‌شود. بنابراین ناخودآگاه روی بازی‌ام هم تاثیر می‌گذارد.
در فیلم‌های بعدی‌تان هم بازی خواهید كرد؟
ترجیحم این است كه در فیلم‌های خودم حضور نداشته باشم زیرا همانطور كه قبلا هم اشاره كردم علاقه‌مندم تا تمركزم روی یكی از این دو باشد تا به بهترین شكل از عهده آن برایم.
در جشنواره امسال كارگردانان بزرگ و باتجربه‌ای حضور دارند با توجه به حضور آنها جشنواره امسال را چطور می‌بینید؟
شرایط سینمای ما مانند انسانی بود كه 8 سال با بیماری سرطان دست و پنجه نرم می‌كرد و تازه بعد از مدت‌ها بیماری‌اش بهبود پیدا كرده است. امیدوارم با مدیریت جدید و در دولت تدبیر و امید و امیدی كه در فرهنگ كشور به‌وجود آمده شاهد اتفاقات خوبی در عرصه فرهنگ و هنر كشور باشیم. البته از حضور كارگردانان برجسته و مطرح كشورمان در جشنواره فیلم فجر امسال می‌توان به این نكته پی برد كه دارد اتفاقات خوبی می‌افتد. ضمن اینكه امسال نیز شاهد خیل عظیم جوانانی هستیم كه با عشق فیلم ساختند و همین نشان دهنده امید آنهاست.