هایپرکلابز : برای رفتن به «سنگ تراشان» باید از خرم آباد ۴۵ کیلومتری را دل به جاده سپرد و به قلب دهستان «کشور» در بخش پاپی رفت، روستایی که هر آنچه از طبیعت و تاریخ سراغ داری را به تو عرضه میکند.
این روستای پلکانی که برای خودش ماسولهای دیگر است در غرب زیبای ایران، دامنی از زیبایی و رمز و راز را گسترانده تا برای مشتاقان پر از اسرار نهفته باشد، اسراری از عصر آهن تا عصر مفرغ!
از پشتِبامی به پشت بام دیگر و از خانهای به خانه دیگر، راه کوتاهی است که بدون حصار و دیوار میتوانی طی کنی و سراغ همسایهها و فامیل را بگیری، اینجا خبری از تکلفهای معمول نیست تا به قول شاعر «بیگمان در ده بالادست، چینهها کوتاه است
درواقع روستای سنگ تراشان مرکز دهستان «کشور» بوده و مرکز آموزشی، خدمات بهداشتی و تعاون روستایی این دهستان در این روستا قرار دارد، در جایجای روستا همچنان ردپای زندگی جاریست و پویایی و نشاط در بافت آن جریان دارد.
همچنین سنگ تراشان مرکز خرید روستاهای مجاور بوده و جاده اصلی نیز از مرکز این روستا عبور میکند، جادهای که در بالادست روستا جلوهای زیبا به آن بخشیده و راهنمای گردشگرانی است که راه به این روستای دل انگیزِ اسرار آمیز یافتهاند.
نام قدیم این روستا «او شه» و دو کیلومتر پایینتر از محل روستای فعلی بوده اما زمانی که مهندسان راهآهن میخواهند که از دره کشور راهآهن را عبور بدهند به دنبال معادن سنگ می گردند و این روستا به محلی برای تراشیدن سنگها و ساخت پلهای راهآهن و زیر ریل تبدیل میشود.
بابیان اینکه دستاندرکاران وقت راهآهن از روستاهای اطراف بهخصوص روستای «او شه» برای ساختن راهآهن کارگر میگیرند روایت را اینگونه ادامه میدهد: در این راستا کارگران روزانه مجبور میشوند که از این معدن سنگ بتراشند و بهمرورزمان کارگران در کنار این معدن سنگ خانههای گلی میسازند و روستای فعلی با عنوان «سنگ تراشان» شکل میگیرد و مردم از محل روستای «او شه» کوچ میکنند.
هر چند بخشی از شهرت سنگتراشان به خاطر ساختار خانههای پلکانی آن است ولی در محافل علمی دنیا این روستا را با کشف یک محوطه پیش از تاریخ در سال ۸۳ میشناسند، جایی که عطا حسن پور به عنوان سرپرست تیم کاوش سرنخهای جدیدی از مهمترین مکتب فلزکاری این دیار کشف کرد.
در سال ۸۴ کاوشهای باستانشناسی این منطقه آغاز شد و تا سال ۹۳ شش فصل مدام کاوش انجام گرفت که منجر به کشف دو هزار قطعه از مفرغهای اصلی لرستان و همچنین قطعات آهن، سفال و استخوان شد.
: آخرین فصل کاوش نشان داد که این محوطه بقایای یک معبد پیشازتاریخی مربوط به سه هزار سال پیش و مورداستفاده اهالی منطقه و عشایر کوچ رو بوده و برای عبادت به آن مراجعه میکردهاند