هایپرکلابز : اگر در گذشته سابقه زخم معده داشته‌اید اما مشكل جدی نبوده است و الان سالم هستید، می‌توانید با خیال راحت روزه بگیرید.
روزه و مشکلات معده
قبلا معده درد را تجربه كرده‌اید و اكنون نگرانید كه نكند با روزه گرفتن این دردها دوباره سر و كله‌شان پیدا شود و شما را درگیر كند؟ دل‌تان می‌خواهد 30 روز را بدون دغدغه روزه بگیرید اما دردهایی كه از سحر تا افطار سراغ‌تان می‌آیند، روزه‌داری بدون نگرانی در مورد وضعیت سلامت‌تان را برای شما دشوار می‌كنند؟
دكتر محمدجعفر فرهوش بخش، فوق‌تخصص گوارش و استاد دانشگاه علوم پزشكی می‌گوید روزه‌داری حتی برای كسانی كه درد معده گاه و بیگاه سراغ‌شان می‌آید، ممنوع نیست. او می‌گوید اگر زبان معده‌تان را بدانید و بدانید چطور باید با آن مدارا كنید، می‌توانید بدون ترس از آسیب‌های جدی معده تا پایان ماه رمضان روزه‌داری كنید.
غذا سر دل‌تان مانده؟
سوءهاضمه از شایع‌ترین مشكلات گوارشی است كه با احساس ترش كردن و سوزش معده یا احساس پر بودن شكم همراه است. افرادی كه به سوءهاضمه دچار هستند، ممكن است احساس كنند غذا سر دل‌شان مانده است. اگر شما هم به چنین مشكلی دچار باشید، ممكن است گاهی نیز نفخ داشته باشید یا احساس زود سیر شدن را تجربه كنید. اغلب افرادی كه مثل شما با این مشكل درگیر هستند، اگر دچار مشكلات دیگر مثل التهاب یا مشكل جسمی خاصی نباشند یا زخم معده یا بیماری اثنی‌عشر در آنها تشخیص داده نشده باشد، می‌توانند با خیال راحت روزه بگیرند و تنها كافی است كه در زمان افطار و سحر پرخوری نكنند. شمایی كه با چنین مشكلی دست و پنجه نرم می‌كنید، افطار را ابتدا با مایعات ولرم شروع كنید و از چای شیرین ولرم یا شربتی كه خیلی خنك نباشد، استفاده كنید. مایعات شیرین، كالری سریع به بدن‌تان می‌رساند و به شما كمك می‌كند تا احساس سیری كنید. گذشته از این باید هوای معده‌تان را داشته باشید و بعد از میل كردن افطار سبك، دو یا سه ساعت به معده‌تان استراحت دهید و بعد غذایی ساده مثل كته و فرنی بخورید. در سحر هم غذاهایی سبك بخورید و غذاهایی غلیظ و چرب مثل آش رشته، كشك و كشك‌بادمجان یا ماكارونی نخورید. از ترس تجربه احساس گرسنگی غذاهایی مثل كله‌پاچه و حلیم را هم نخورید كه حسابی معده شما را اذیت می‌كند. برای اینكه در روزهای روزه‌داری حال معده شما بهتر باشد، خود را به كم خوردن عادت دهید تا هم سبك باشید و هم دچار سوءهاضمه نشوید. یاد‌تان نرود که وضعیت معده شما بیشتر از هر چیز تحت تاثیر رژیم و عادات غذایی‌تان است و اگر یک الگوی غذایی نتوانست سلامت معده شما را تضمین کند، باید پس از مشورت با متخصص الگوی تازه‌ای را امتحان کنید.
زخم معده دارید؟
اگر در گذشته سابقه زخم معده داشته‌اید اما مشكل جدی نبوده است و الان سالم هستید، می‌توانید با خیال راحت روزه بگیرید. فقط سعی كنید از غذای‌های سبك استفاده كنید و زیاد هم سرخ‌كردنی نخورید اما اگر با آندوسكوپی یا عكس بیماری‌های زخم معده یا اثنی‌عشرتان تشخیص داده شده و هنوز بیماری‌تان درمان نشده، نباید تا زمان بهبودی كامل روزه بگیرید. پس خونریزی معده‌تان را جدی بگیرید و قبل از ماه رمضان حتما با پزشك‌تان مشورت كنید و اگر روزه‌داری خونریزی معده‌تان را تشدید می‌كند، به توصیه پزشك‌تان توجه كنید.
ترش می‌كنید؟
اگر معده شما ترش می‌كند یا برگشت غذا دارید و سوزش پشت جناق سینه را تجربه می‌كنید، ممكن است ریفلاكس معده داشته باشید. در صورتی كه در مراحل اولیه ریفلاكس هستید، ریفلاكس‌تان شدید نیست و مجبور نیستید داروهایی با دوز بالا مصرف كنید، می‌توانید روزه بگیرید. تنها افرادی كه ریفلاكس شدید دارند نباید به مدت طولانی معده‌شان خالی بماند و روزه‌داری برای‌شان مضر است در غیر این صورت فقط باید رژیم غذایی‌تان را حفظ كنید و داروهایی كه اسید معده را كم می‌كند، مصرف كنید.
سوزش معده دارید؟
در روزهای اول روزه‌داری، تغییر سیكل سیكاردین یا همان ریتم اسید ترشح معده‌تان است كه باعث چنین دردهایی شده است. این سیكل ترشح اسید معده بر اساس سه بار غذا خوردن شما در روز تنظیم شده است و به همین علت است كه ظهرها هیپوتالاموس و مراكزی كه مربوط به اشتها است، به‌طور شرطی فعال می‌شوند و اسید معده‌تان ترشح می‌شود؛ این ریتم هم تطبیق‌پذیر است. فقط باید كمی تامل كنید تا این سیستم شرطی خودش را با شرایط جدید عادت دهد. اگر می‌خواهید به این مشكلات دچار نشوید، یك هفته قبل از ماه رمضان غذای‌تان را كم كنید و معده‌تان تان را سبك‌تر نگه دارید. سعی كنید خود را به ناشتای طولانی مدت عادت دهید. اگرهم معده‌تان خیلی اذیت شد، می‌توانید از شربت معده، قرص‌های معمولی گوارشی مثل امپرازول یا رانیتیدین استفاده كنید. با همه این توضیحات اگر باز هم معده درد داشتید حتما با پزشك مشورت كنید.
شكم‌تان سفت شده؟
اگرعاشق زولبیا و بامیه‌های ماه رمضان باشید و معده‌تان را با این شیرینی‌ها پر كنید، باید انتظار یبوست را هم بكشید. برای اینكه در این ماه یبوست كلافه‌تان نكند، خوردن میوه و سبزی‌ها در وعده افطار و سحر را فراموش نكنید. در این ماه علاوه بر اینكه باید آب به اندازه كافی بنوشید، سالاد و میوه را هم در وعده افطارتان جای دهید. از میوه‌های متنوع به عنوان دسر بعد از افطار استفاده كنید. در وعده سحر هم از میوه‌های آبدار كاهو، گوجه و خیار استفاده كنید تا هم شكم‌تان نرم شود و هم با آزاد شدن تدریجی آب این میوه‌ها در طول روز عطش كمتری داشته باشید. گذشته از این، در ساعات بعد از افطار و زمان سحر آب به میزان كافی بنوشید. برای كاهش یبوست بعد از افطار وقت‌تان را صرف تماشای سریال‌های تلویزیون نكنید و 20 دقیقه‌ای پیاده‌روی كنید یا نرمش‌های سبك انجام دهید.
اعصاب‌تان، معده خراب كن است؟
فشار و استرس زیاد ممكن است معده‌تان را هم درگیر كند. اگر به خاطر اعصاب خردتان دچار كولیك استروز یا كولیك استروس شده‌اید، می‌توانید با آسودگی روزه بگیرید و به جای ترس از روزه گرفتن، تنها اعصاب‌تان را كنترل كنید تا اوضاع كولیك معده‌تان هم بهتر شود اما اگر كولیك‌تان از نوع عصبی نیست وبه كولیك التهابی یا زخمی دچار هستید، معده‌تان نباید به مدت طولانی خالی بماند و به یكباره پر شود. بیماران مبتلا به كولیك التهابی با اجازه پزشك در ماه‌هایی مثل زمستان و پاییز كه روزها كوتاه‌تر است، می‌توانند روزه بگیرند.
دل‌تان باد كرده است؟
سرتان شلوغ است وتنها چاره جبران این كمبود وقت تند و تند غذا خوردن است؟ عادت به تند تند غذا خوردن دارید و همواره اولین كسی كه سر میز غذا بشقابش را خالی می‌كند، شما هستید؟ با این عادات اشتباه تعجبی ندارد كه مدتی بعد از صرف غذا دل درد بگیرید و نفخ كنید. نفخ هم در ماه رمضان و به‌خصوص در روزهای اول بسیار شایع است. سر سفره افطار ولع خوردن‌تان را كنترل كنید و با آرامش غذا بخورید. اگر هنگام غذا خوردن حساب زمان از دست‌تان در می‌رود، می‌توانید از ساعت استفاده كنید. سعی كنید زمان صرف غذای افطارتان طولانی باشد. افطارتان را هم با غذاهایی كه راحت هضم می‌شوند، شروع كنید. فرنی یا شله‌زرد خورده و به اندازه معده‌تان هم غذا بخورید. معده هركس حجم معینی دارد كه‌گیرنده‌های دیواره معده به آن عادت كرده‌اند. اگر بعد از یک مدت طولانی گرسنگی به یكباره به غذا حمله ببرید و شكم‌تان را پر كنید، نفخ می‌كنید. حتی اگر شكم‌تان را با مایعات بیشتر از حد معمول هم پر كنید، نفخ معده‌تان زیاد می‌شود. ورم معده هم بیشتر در سوءهاضمه دیده می‌شود. اگر معده‌تان ورم كرده‌است و سوزش و درد دارید، غذاهای حجیم مثل آش رشته و سوپ‌های سنگین را مصرف نكنید.
بدون ناهار معده درد می‌گیرید؟
اغلب افراد به خاطر شیفت كاری سه وعده غذایی در روز مصرف می‌كنند اما تا به حال به‌طور دقیق در فیزیولوژی اثبات نشده است كه بدن ما به دو یا سه وعده غذا احتیاج دارد. برخی از افراد هم عادت به خوردن وعده ناهار ندارند. اگر مشكلی ندارید، می‌توانید بدون نگرانی با حذف یك وعده غذایی‌تان روزه بگیرید. حذف یك وعده غذایی می‌تواند باعث شود كالری كمتری دریافت كنید و وزن‌تان را نیز كاهش دهید. روزه‌داری و خالی نگه داشتن معده، در روزهای بلند تابستان به كودكانی كه در حال رشد هستند، توصیه نمی‌شود.
به خودتان برچسب نزنید
اگر قبلا سابقه بیماری معده داشته‌اید یا دستگاه گوارش‌تان خوب كار نمی‌كرد یا حتی به بیماری‌های اثنی‌عشر و معده دچار بوده‌اید، انگ بیماری خاص را به خودتان نچسبانید. اگر داروی خاصی مصرف نمی‌كنید، تنها با رعایت نكاتی در تغذیه و شیوه غذا خوردن‌تان می‌توانید روزه بگیرید. بسیاری از افرادی كه قبلا بیماری‌های معده را تجربه كرده‌اند هم می‌توانند گرسنگی‌های طولانی مدت را تحمل كنند؛ پس در مقابل دردهای ساده و معمولی به خودتان استرس راه ندهید. با تغییر عادات غذایی ممكن است معده شما در ابتدا با مشكلاتی همراه باشد اما با اندكی صبر و رعایت نكاتی ساده می‌توانید ماه رمضان را بدون مشكل روزه بگیرید. گذشته از این، حتی اگر سالم هم هستید باید نكاتی را رعایت كنید تا در پایان ماه رمضان هم معد‌تان همچنان سالم بماند.
پس توصیه‌های زیر را جدی بگیرید:
• از خوردن غذاهای پركالری و غذاهایی كه رب یا كشك دارند و سرخ شده‌اند، پرهیز كنید.
• بیشتر از غذاهای ساده استفاده كنید.
• یكباره حجم زیادی از غذاها را به معده‌تان وارد نكنید.
• ابتدا افطار سبك بخورید و بعد از دو یا سه ساعت دوباره غذا مصرف كنید.
• مواد غذایی كه شور و چرب هستند را نخورید.
• بیشتر از موا غذایی ساده مثل كته یا فرنی استفاده كنید و كمتر سراغ غذاهای سرخ‌كرده مثل شامی یا كوكوها بروید.
• كشك بادمجان، آش‌رشته و فسنجان هم برای شما چندان مناسب نیست. این غذاها مدت زیادی در دستگاه گوارش شما باقی می‌ماند و معده برخی از افراد را با مشكل روبه رو می‌كند.