هایپرکلابز : اطلاعاتی کامل درباره گیاه ترخون
ترخونی گیاهی چندساله و پایا بوده که اغلب واریته sativa آن عطر و طعم مخصوصی داشته و برای مصرف خوراکی کشت می شود. نام انگلیسی ترخون یعنی tarragon از نام فارسی آن گرفته شده است.
ویژگیهای گیاه ترخون
ارتفاع ترخون 30 سانتیمتر تا یک متر، برگهای قاعده ساقه آن منقسم به 3 لوب و کاپیتولهای آن ،کوچک به رنگ سبز و مجتمع به صورت خوشه است. ساقه برگ‌دار گیاه اگر در بین انگشتان فشرده شود بوی مشخصی بر اثر آزاد شدن اسانس از آن استشمام می‌گردد. طول برگها 3 تا 8 سانتیمتر و عرض آنها 0.5 تا 1.2 سانتیمتر می‌باشد. کناره‌های برگهای ترخون صاف و بدون دندانه و گیاه فاقد کرک است. گلها فراوان و به صورت مجتمع در یک خوشه متراکم قرار می‌گیرند. رنگ گلهای ترخون زرد یا قهوه‌ای تیره است. گاهی اوقات ترخون اصلا گل و بذر تولید نمی کند. ریشه های ترخون از نوع ریزوم است.
گلهای ترخون هرمافرودیت بوده و با باد گرده افشانی می کنند.
نیازهای اکولوژیکی گیاه ترخون
ترخون در مناطقی کشت می‌شود که از هوای گرم و آفتابی برخوردار باشد. ترخون درجه حرارتهای پائین را به سهولت تحمل می‌کند، بطوری که دمای 15-درجه سانتیگراد را بدون هیچ آسیبی تحمل می‌کند. گیاه ترخون هنگام بروز هوای سرد در فصل بهار دچار سرما‌زدگی نمی‌شود و به رویش خود ادامه می‌دهد.
ترخون در طول رویش به مقادیر فراوانی آب نیاز دارد. از این رو گیاه باید در زمینهای غنی از آب کشت گردد. آبیاری برای این گیاه در مرحله تشکیل شکوفه‌ها و نیز بعد از برداشت محصول ضروری است. خاک مناسب برای کشت ترخون خاکهای با بافت متوسط (شنی – رسی) و با ضخامت زیاد لایه سطح‌الارض می‌باشد. اگر ترخون در خاکهای رسی کاشته شود، عمر زیادی نخواهد داشت.گیاه ترخون در خاکهای خشک عطر بیشتری پیدا می کند. PH مناسب برای ترخون 6.5 تا 7.8 است.
خواص درمانی گیاه ترخون
√ ترخون دارای مقادیر بالایی ویتامین A، B و ویتامین C است. علاوه بر این دارای ریز مغذی هایی مانند روی، کلسیم، منگنز، آهن، منیزیم، پتاسیم و مس است.
√ ترخون براي درد مفاصل مفيد ميباشد بهتر است همراه غذا خورده شود و یا كوبيده آن بهصورت ضماد استفاده گردد.
√ ترخون درمانكننده قاعدگيهاي دردناك ميباشد و همچنين قاعدهآور است.
√ كساني كه سرعت انزال دارند و ضعف قوه باه و سستي كمر، ترخون خشك را با زرده تخممرغ مخلوط كرده به كمر بمالند اگر ريشه ترخون باشد بهتر است.
√ براي دردهاي رماتيسمي 10 گرم ترخون را در 300 سيسي آب جوشانده سپس روزي 3 فنجان ميل شود.
√ زيادهروي در خوردن ترخون باعث كم شدن شهوت ميگردد و خون را تيره ميكند.
√ جويدن ترخون باعث جلوگيري از خونريزي لثه و التيام زخمها ميشود.
√ كساني كه نقرس دارند از دمكرده ترخون استفاده كنند.
√ ترخون براي دل درد و دردهاي معده كه دراثر غذا به وجود آمده است مفيد ميباشد.
√ اگر معده شما تنبل و ترشح آن ضعيف است ترخون بخوريد.
√ براي پيشگيري از تصلب شرائين و بيماريهاي عروقي برگهاي ترخون را جويده و ميل شود.
نکته: مصرف طولانی مدت ترخون می تواند سبب ایجاد سرطان شود که به دلیل استراگول موجود در آن است. علاوه بر این، به دلیل تاثیر استراگول بر جنین و ایجاد ناهنجاری در آن، زنان باردار نباید از آن استفاده کنند. از سویی دیگر ترخون باعث آغاز قاعدگی شده و در زنان باردار می تواند منجر به سقط جنین شود. افرادی که به سایر گیاهان خانواده Asteraceae حساسیت دارند نیز نباید از ترخون به میزان زیادی استفاده کنند. درباره تداخل دارویی ترخون اطلاعات کافی موجود نیست.
آفات گیاه ترخون
- از آفات مهم ترخون می توان به مورچه قرمز( Solenopsis geminata ) اشاره کرد.
- ترخون معمولا بیماری خاصی ندارد اما در طول رویش ممکن است توسط عوامل بیماریزای قارچی نظیر قارچ عامل زنگ و قارچ عامل لکه برگی آسیب ببیند، که باید جهت مقابله با آنها از قارچ کشهای مناسب استفاده نمود.