هایپرکلابز :
این وضعیت با الگوی رشد مردانه موها به شکل موهای خشن و تیره مشخص می شود. و معمولاً به علت افزایش تولید هورمون های آندروژن از تخمدان ها یا غدد آدرنال و همچنین افزایش حساسیت فولیکول مو به آندروژن طبیعی به علت ارث ایجاد می شود.
شایع ترین علت ایجاد هیرسوتیسم، سندروم تخمدان پلی کیستیک (pcos ) می باشد. در این بیماری علاوه بر رشد موهای ناخواسته مشکلاتی نظیر آکنه، آمنوره، الیگومنوره، افزایش وزن و به میزان کمتر بم شدن صدا مشاهده می شود. سایر علل آندروژنیک هیرسوتیسم عبارتنداز:
* تومور ها و سرطانهای تخمدان
* هایپرتکوزیسhyperthecosis
* تومورها و بدخیمی های غده آدرنال
* هایپرپلازی مادرزادی آدرنال
* سندرم کوشینگ
* مصرف داروهایی مانند تستوسترون، دانازول، استروئیدهای آنابولیک، گلوکوکورتیکوئیدها، سیکلوسپورین، ماینوکسیدیل و فنی توئین
* بیماری های غده هیپوفیز که باعث پرولاکتینمی می شود. این حالت به افزایش تعداد موهای بدن اطلاق می شود و معمولا به صورت واکنش ناخواسته به دارو هائی نظیر فنی توئین، پنی سیلامین، ماینوکسیدیل، سیکلوسپورین، بیماریهای داخلی مانند هیپرتیروئیدیسم، پورفیری، درماتومیوزیت و بی اشتهایی عصبی مشاهده می شود.
فاکتور هائی مانند نژاد، چاقی و مقاومت به انسولین در شرایط هیپرانسولینمی از عوامل مستعد کننده جهت ایجاد موهای زاید است. از نظر اپیدمیولوژی ۸ درصد زنان بالغ مبتلا به این بیماری هستند باید توجه داشت ویریلیسم واقعی نادر است و میزان بروز آن یک مورد درصد هزار نفر می باشد.
تشخیص آزمایشگاهی :
زنان مبتلا به هیرسوتیسم خفیف با خونریزی ماهیانه منظم و سابقه مثبت فامیلی نیاز به تست های آزمایشگاهی ندارند.
بررسی آزمایشگاهی در موارد لزوم عبارتنداز اندازه گیری تستوسترون سرم، -۱۷ آلفا هیدروکسی پروژسترون، دی هیدرواپی آندرستون سولفات (DHEA-S ) پرولاکتین FSH,LH, و اندازه گیری سطح آزاد کورتیزول در ادرار ۲۴ ساعته در موارد مشکوک به سندروم کوشینگ.
همچنین سونوگرافی تخمدانها جهت کشف کیست های تخمدان و CT Scan غدد آدرنال ضروری است.
درمان :
پروتکل درمان شامل درمان داروئی و درمان های مکانیکی و زیبائی جهت رفع موهای ناخواسته می باشد. درمان داروئی عبارت است از تجویز دارو های ضد بارداری خوراکی، آنتی آندروژنها و فیناستراید. با اینکه استفاده از فیناستراید در درمان هیرسوتیسم مورد تایید FDA نیست اما مطالعات متعدد کارائی قابل قبول این دارو را نشان داده است.
درمان های مکانیکی شامل انواع روش های اپیلاسیون، بی رنگ کردن موها، الکترولیز، و استفاده از لیزر و IPL می باشد. دراین میان فقط الکترولیز و درمان با لیزر و یا IPL به عنوان روش های دائمی از بین برنده موها محسوب می شوند. استفاده از درمان های داروئی نتایج قابل توجهی به دنبال داشته و معمولا از رشد موها جلوگیری می کند و در صورت رشد مجدد، موهای جدید ضخامت کمتری دارند.
با این حال درمان های داروئی روی رنگ و ضخامت موهای موجود تغییر محسوسی ایجاد نمی کنند. لذا استفاده از درمان های مکانیکی و زیبائی ضروری است.
همانطور که ذکر شد درمانهای مکانیکی مانند انواع روشهای اپیلاسیون یا بی رنگ کردن موها باعث از بین رفتن آنها نمی شوند. استفاده از الکترولیز به علت هزینه بالا و نیاز به زمان درمانی طولانی، و همچنین دردناک بودن و احتمال ایجاد اسکار محدود شده است.
در حال حاضر تنها تکنولوژی موثر در کاهش تراکم موها و رفع موهای ناخواسته و ایجاد اثرات طولانی مدت، استفاده از انرژی لیزر و IPL می باشد. علاوه بر روشهای فوق، تغییرات شیوه زندگی و کاهش وزن کارائی درمان را افزایش می دهند.
لیزر:
لیزر یک نور برانگیخته شده پر انرژی است که درشرایط عادی در طبیعت دیده نمی شود ولی با تکنولوژی و وسایل خاص می توان آن را ایجاد کرد. لیزر بانور معمولی تفاوت هایی دارد که این ویژگیها باعث توانائی ها و کاربرد های خاص لیزر می شوند.
نور معمولی ترکیبی از چندین انرژی نورانی مرئی و نامرئی است که اشعه ی ماورای بنفش با کمترین طول موج ها تا اشعه مادون قرمز با بیشترین طول موج ها را در بر می گیرد.
اما لیزر تنها از یک نوع انرژی نورانی با طول موج مشخص ساخته شده است. تفاوت دیگر لیزر با نور معمولی انرژی آن می باشد که گاهی حتی چند هزار برابر نور معمولی می تواند انرژی داشته باشد. بالاخره ویژگی سوم لیزر دقت و پایین بودن خاصیت انتشار آن است بطوریکه نور تابیده شده لیزر در فاصله چند صد متری کاملاً مسیر مستقیم خود را حفظ کرده و شعاع دایره محل تابش در نزدیکی منبع لیزر تقریبا مساوی شعاع تابش در چند صد متری منبع می باشد. از این خاصیت نور لیزر در سیستم های fiber optic استفاده می شود. کاربرد لیزر در پزشکی و از جمله در بیماری های پوستی از حدود ۴۰ سال قبل به صورت تحقیقاتی شروع شد و با ساخت دستگاه های جدیدتر که موثرتر و کم عارضه تر بودند جایگاه ویژه و وسیعی در درمان بیماری ها پیدا کرد. مکانیسم اثر لیزر، جذب انرژی نورانی توسط کروموفور هدف و بر اساس قانون فوتو ترمولیز انتخابی صورت می گیرد. از آنجائی که لیزر تک طول موج می باشد تخریب فقط در ساختمان های خاص حاوی مولکول های کروموفور ایجاد می شود.
درحالیکه افزایش حرارت در ساختمان های مجاور فاقد این مولکول ها زیاد قابل توجه نیست در نتیجه با انتخاب لیزر مناسب و با داشتن ویژگیهای بافتی می توان ضایعه مورد نظر را تخریب کرد در حالیکه کمترین آسیب ممکن به ساختمان مجاور آن وارد شود. در مورد موهای زائد یا ناخواسته با تعیین لیزرهایی که توسط ملانین مو جذب می شوند می توان آنها را کاهش داد.