هایپرکلابز : سرطان روده بزرگ یكی از شایع‌ترین سرطان‌هاست. هر چند این بیماری دومین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان در جهان است اما قابل پیشگیری و درمان است؛ به شرط آن كه از فرصت انجام اقدامات پیشگیرانه و تشخیص زودرس آن استفاده شود.
سرطان روده بزرگ بیماری كشنده، اما قابل پیشگیری و درمان است. روده بزرگ یا كولون كه قسمت تحتانی دستگاه گوارش را تشكیل می‌دهد از یك لوله عضلانی توخالی تشكیل شده كه از قسمت انتهایی روده كوچك شروع و به ناحیه مقعد ختم می‌شود. روده بزرگ 120 تا 180 سانتی‌متر طول دارد كه مسوول جذب آب و املاح مورد نیاز بدن و دفع مواد زائد است.
بنابراعلام مركز تحقیقات بیماریهای گوارش و كبد دانشگاه علوم پزشكی شهید بهشتی، سرطان از لایه داخلی روده كه مخاطی است، منشا می‌گیرد. اغلب این سرطان از یك ضایعه خوش خیم مخاطی بنام «پولیپ» شروع می‌شود كه می‌توان با شناسایی و برداشتن آن از بروز سرطان جلوگیری كرد.
سرطان كولون و ركتوم یكی از بهترین الگوهای سرطان، به منظور پیشگیری و تشخیص زودرس است. تغییر ماهیت سلول «اپی تلیال» به «پولیپ آدنوماتوز» و سپس به سرطان، طولانی است و این فرصت هم برای بیمار و هم برای پزشكان از اهمیت خاصی برخوردار است تا با اقدام مناسب و شناسایی ضایعه مشكوك و پولیپ، این پروسه را متوقف كرده و مانع ایجاد سرطان شود.
نكاتی كه موجب تداوم سلامت افراد می‌شود:
- تنظیم و تعدیل وزن بدن؛ افراد چاق چهار برابر بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان كولون و ركتوم قرار دارند.
- ورزش مرتب و منظم؛ در مطالعات مختلف، كاهش میزان خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ در اثر ورزش اثبات شده است.
- استعمال دخانیات؛ میزان بروز سرطان روده و پولیپ با مصرف سیگار 2 تا 3 برابر بیشتر می‌شود.
- كلسیم و ویتامین D3 در تامین سلامت و كاهش میزان خطر ابتلا به سرطان كولون و ركتوم موثر است و مصرف روزانه آن توصیه می‌شود.
همچنین به منظور پیشگیری از بروز سرطان روده و پولیپ، لازم است كه میزان مصرف سبزیجات و میوه‌جات در حد كافی باشد، مصرف چربی و گوشت قرمز غذا كاهش یابد و از بروز یبوست نیز جلوگیری شود.
گفتنی است، خطر ابتلا به سرطان روده در مردان و زنان تقریبا یكسان است. همچنین مهم‌ترین عامل خطر ابتلا به بیماری، سن است كه معمولا بعد از 50 سالگی ایجاد می‌شود. اما موارد زیر50 سال بیماری نیز در حال افزایش است. همچنین خطر ابتلا به بیماری با افزایش سن افراد بیشتر می‌شود.
وجود سابقه ابتلا به سرطان و یا پولیپ روده بزرگ در خانواده و بستگان موجب افزایش میزان خطر ابتلا می‌شود. بنابراین در صورت ابتلا بستگان درجه یك فرد، خطر ابتلا 2 تا 3 برابر بیشتر می‌شود. با ابتلا بستگان درجه یك فرد زیر سن 50 سال، خطر ابتلا 3 تا 4 برابر بیشتر می‌شود.
علائم سرطان كولون و ركتوم گسترده و متنوع است و اغلب اختصاصی نیست. اما در صورت وجود علایمی مانند یبوست، اسهال و یا اسهال و یبوست توام كه قبلا در فرد وجود نداشته، وجود خون در مدفوع، احساس عدم تخلیه كامل بعد از عمل دفع، نفخ و گاز بیش از حد، درد و قولنج های شكمی همراه با نفخ، ضعف و بی حالی و خستگی و كاهش و زن ناخواسته لازم است به پزشك مراجعه شود.
همچنین ممكن است فرد دچار سرطان كولون و ركتوم بدون علامت شود، همانطور كه در سرطان پستان و رحم اتفاق می‌افتد.
هرگز نباید برای انجام اقدامات تشخیصی و درمانی منتظر شروع علائم ماند؛ زیرا اغلب سرطان‌ها كه در مرحله علائم تشخیص داده می‌شوند، پیش آگهی خوبی ندارند.
كولونوسكوپی، مطمئن‌ترین روش غربالگری و تشخیص زودرس برای افراد در معرض خطر سرطان روده بزرگ در هر سنی است و افراد در معرض خطر سرطان روده بزرگ با مراجعه به مراكز درمانی و دریافت مشاوره، راهنمایی و مراقبت‌های لازم می‌توانند از بروز این بیماری جلوگیری كنند.