هایپرکلابز : پژوهشگران دانشگاه نوشیروانی بابل با همکاری محققان دانشگاه فردوسی مشهد با استفاده از روش توده‌ای شدن ساده، موفق به تولید نانوذرات آلبومین تخم مرغ برای استفاده در سیستم انتقال داروی ضد سرطان و واکسن‌ها شدند.
رهایش هدفمندانه و کنترل شده دارو و مواد غذایی با استفاده از ذراتی در مقیاس نانو، یکی از علومی است که نقش مهمی در سیستم دارو رسانی نوین و به طور کلی سلامت بشر ایفا می‌کند. به عنوان مثال داروهایی چون ضد سرطانی ضمن اثر بخشی بر یک قسمت بیمار در بدن اغلب منجر به بروز عوارض جدی جانبی در نواحی سالم بدن نیز می‌شوند.
این محققان تأثیر پارامتر‌های موثر بر روی اندازه/توزیع اندازه و خواص سطحی نانوذرات را مورد بررسی و ارزیابی قرار دادند. نانوذرات تولید شده می‌توانند در سیستم انتقال دارویی نوین و در سیستم انتقال غذایی نوین مورد استفاده قرار گیرند.
سیستم‌های ذره‌ای (نانوذرات) نه تنها در کنترل آزادسازی دارو موثر هستند بلکه در دارو رسانی به نقاط هدف در بدن نیز به منظور افزایش خواص درمانی دارو کاربرد گسترده‌ای یافته‌اند. حامل دارویی مناسب باید دارای خصوصیات و ویژگی‌هایی چون حفاظت از تخریب دارو افزایش پایداری و زمان نگه داری دارو، کاهش دوز مصرفی دارو عوارض جانبی داروها و افزایش راندمان درمانی دارو، داشتن ظرفیت بالا در ذخیره سازی دارو، کاهش تعداد حامل‌های مورد نیاز و رهایش هدفمندانه دارو به جایگاه‌های فعال باشند.
رهایش هدفمندانه و کنترل شده دارو و مواد غذایی با استفاده از ذراتی در مقیاس نانو، یکی از علومی است که نقش مهمی در سیستم دارورسانی نوین و به طور کلی سلامت بشر ایفا می‌کند. به عنوان مثال داروهای قوی (ضد سرطانی) ضمن اثربخشی بر یک قسمت بیمار در بدن اغلب منجر به بروز عوارض جدی جانبی در نواحی سالم بدن نیز می‌شوند.
حامل دارویی مناسب باید دارای خصوصیات و ویژگی‌هایی نظیر «حفاظت از تخریب دارو، افزایش پایداری و زمان نگهداری دارو»، «کاهش دوز مصرفی دارو، عوارض جانبی داروها و افزایش راندمان درمانی دارو»، «داشتن ظرفیت بالا در ذخیره‌سازی دارو کاهش تعداد حامل‌های مورد نیاز»، «رهایش هدفمندانه دارو به جایگاه‌های فعال»، «قابلیت نفوذ به قسمت‌های مختلف بدن»، «زیست تخریب‌پذیر»، «سازگار با بدن و غیر سمی و»... باشند.
در این راستا استفاده از حامل‌های کلوئیدی در مقیاس نانو (نانوذارت) از روش‌های بسیار مناسب برای رسیدن به اهداف مذکور است. علاوه بر آن اندازه و خواص سطحی نانوحامل‌ها از جمله فاکتورهای بسیار مهم در سیستم‌های انتقال دارو و مواد غذایی به شمار می‌روند، به طوری که در توزیع، انتقال و جذب دارو و مواد غذایی در سلول‌ها، بافت‌ها، اندام و نسوج بدن نقش موثری ایفا می‌کنند.
در این زمینه محققان دانشگاه نوشیروانی بابل و دانشگاه فردوسی مشهد در تحقیقات اخیر تأثیر پارامتر‌های موثر بر روی اندازه/توزیع اندازه نانو ذرات و خواص سطحی نانوذرات را بررسی و ارزیابی کردندنانوذرات آلبومین تخم مرغ می‌توانند کاندیدای بسیار خوب و مناسبی باشند تا به عنوان نانو حامل‌های دارویی و غذایی قرار گیرند. پژوهشگران در این تحقیقات با استفاده از روش توده‌ای شدن ساده، موفق به تولید نانوذرات آلبومین تخم مرغ با توزیع ذرات باریک و ریز حدود 50 نانومتر شدند.
نانوذرات تولید شده می‌توانند در سیستم انتقال دارویی نوین مانند حامل داروهای ضد سرطانی واکسن ها ژن‌ها الیگو نوکلئوتید، پروتئین، پپتید،DNA و همچنین در سیستم انتقال غذایی نوین مانند انتقال مولکول‌های بایو اکتیو و مواد مغذی سالم نظیر ویتأمین‌ها کلسیم رنگ طعم مزه مواد آنتی اکسیدان مورد استفاده قرار گیرند.
لذا نانوذرات به دلیل اندازه کوچک و زیست تخریب‌پذیر بودن به وسیله‌ی سیستم دفاعی بدن به عنوان ذره خارجی شناخته نمی‌شوند. بنابراین هدف از این پروژه تحقیقاتی طراحی یک نانو حامل دارویی با یک اندازه/توزیع اندازه ریز و خواص سطحی مناسب و ایده‌ال در سیستم دارورسانی نوین است.
در بین سامانه‌های کلوییدی، نانوذرات پروتئینی بسیار نویدبخش هستند، چرا که آنان زیست تخریب پذیرند، غیر سمی و غیر آنتی ژنی هستند، در هنگام ذخیره‌سازی پایدارند و طول عمرطولانی دارند، «in vivo» پایدارند به عنوان حامل ژن، پپتید، پروتئین و DNA بکار می‌روند، قادر به برقراری اتصالات و پیوند کوالانسی با دارو و لیگاندها هستند، ظرفیت بارگذاری بالای دارو جهت کاهش تعداد حامل‌ها را دارند، لذا این ویژگی‌ها پروتئین‌ها را برای سیستم انتقال دارو کاندیدای مناسبی ساخته است.
در این کار تحقیقاتی، نانوذرات آلبومین تخم مرغ با استفاده از روش توده‌ای شده ساده (simple coacervation method) تولید شده است تا بتوانند در سیستم دارو رسانی نوین به عنوان یک نانوحامل دارویی مناسب نقش ایفا کنند. این محققان در تحقیقات اخیر تأثیر پارامتر‌های موثر بر روی اندازه/توزیع اندازه نانوذرات و خواص سطحی نانوذرات را بررسی و ارزیابی کردند.
مهندس الهام السادات طاهری اطاقسرا، کارشناسی ارشد مهندسی شیمی و محقق این طرح در مورد این تحقیقات گفت: آنالیزهای انجام شده بوسیله‌ی PCS و AFM برای شناسایی اندازه / توزیع اندازه، خواص سطحی و شکل نانوذرات تولید شده نشان می‌دهند که نانوذرات تولید شده تقریبا کروی شکل هستند و نانوذرات با مورفولوژی سطح مناسب (سطح بسیار صافی) شکل گرفته‌اند. علاوه بر آن متوسط اندازه نانوذرات آلبومین تخم مرغ زیر 100 نانومتر مشاهده شده است (در این کار در حالت بهینه 50 نانومتر سنتز شده است).
طاهری اطاقسرا که عضو پژوهشکده فناوری نانو دانشگاه نوشیروانی بابل است، در مورد آینده و ادامه این تحقیقات گفت: بارگذاری دارو بر روی نانوذرات و رهایش کنترل شده و هدفمندانه دارو هدف اصلی برای تولید نانوذرات آلبومین تخم مرغ به عنوان حامل دارویی است. بنابراین انتخاب روش درست بارگذاری داروها بر روی این نانوحامل‌ها، رهایش دارو در داخل و خارج بدن و تخریب نهایی این حامل‌ها بعد از رهایش دارو، مطالعات و تحقیقات گسترده‌ای را می‌طلبد که هدف بعدی این تحقیقات است.
در این زمینه محققان دانشگاه نوشیروانی بابل و دانشگاه فردوسی مشهد در تحقیقات اخیر تأثیر پارامتر‌های موثر بر روی اندازه/توزیع اندازه نانو ذرات و خواص سطحی نانوذرات را بررسی و ارزیابی کردند.
نتایج این کار تحقیقاتی که توسط مهندس الهام السادات طاهری اطاقسرا، دکتر محسن جهانشاهی (رئیس دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه نوشیروانی بابل و پژوهشکده فناوری نانو دانشگاه نوشیروانی بابل) و دکتر محمدتقی حامد موسویان (عضو هیات علمی دانشکده مهندسی شیمی دانشگاه فردوسی مشهد) صورت گرفته، در مجله Particle & Particle Systems Characterization منتشر شده است.